Yansıma Sözcükler Üzerine (擬声語)

 

Merhaba arkadaşlar. Takip edenleriniz bilir daha önce yansıma sözcüklerle ilgili yazılar paylaşmıştık fakat yansıma sözcükler üzerine bir açıklamada bulunmadığımızı fark ettim. Bu yüzden bugün ki yazımızda bunu açıklamaya karar verdim.

Öncelikle Japoncada yansıma sözcükler beşe ayrılır. Bunlar;

 

擬声語(Giseigo)

Hayvanların ve insanların çıkardığı sesler

 

あの犬、一日中ワンワン吠えてる。

(Ano inu, ichinichijū wan wan hoeteru.)

Köpek bütün gün hav hav havladı.

 

(桜は本を読んでくすくす笑った。

( Sakura wa hon wo yonde kusukusu waratta)

Sakura kitap okurken kıkır kıkır güldü.

 

擬音語 (Giongo)

 

Cansız nesnelerin ve rüzgar gibi doğa olayların çıkardığı sesler

 

雨がザーザー降っている。

(Ame ga zāzā futteiru.)

Yağmur şapır şapır(sağanak) yağıyor.

風鈴がりんりん鳴る。

(Fuurin ga rinrin naru.)

Rüzgar çanı çın çın çalıyor.

 

擬態語 (Gitaigo)

Yapış yapış olmak gibi koşul ve durumları açıklayan sesler

 

彼の目は怒りでぎらぎらしていた。

(Kare no me wa ikari de giragira shiteita.)

Öfkeden gözleri parıl parıl parlıyordu.

 

月の表面はでこぼこだ.

(Tsuki no hyoumen wa dekobokoda)

Ayın yüzeyi eğri büğrüydü.

 

擬容語 (Giyougo)

 

Hareketleri betimleyen sesler

 

酔っぱらいがよろよろ歩いている。

Yopparai ga yoroyoro aruiteiru.

Sarhoş yalpalayarak yürüyor.

 

子供はお菓子を食べながらだらだら歩いています。

Kodomo wa okashi o tabenagara daradara aruiteimasu.

Çocuk tatlı yerken yavaşça yürüyor.

 

擬情語 (Gijougo)

 

Duyguları ifade eden sesler

 

心臓がドキドキしています。

Shinzō ga dokidoki shiteimasu.

Kalbim  küt küt atıyor.

 

ナルトは注文したラーメンが来ないのでイライラした。

Naruto wa chūmon shita rāmen ga konai node iraira shita.

Naruto sipariş ettiği ramen gelmediğinden sinirlendi.

 

Yansıma sözcükler hiragana ve katakana ile yazılır. Çok nadir olarak kanji ile yazılan yansıma sözcükler de vardır. Örneğin; Yavaşça, ağır anlamında kullanılan 愚図愚図(Guzuguzu) gibi. Neye göre hiragana neye göre katakana kullanıldığı tam olarak net olmasa da yumuşak sözcüklerde hiragana, sert sözcüklerde katakana kullanılıyormuş. Örneğin; Hav hav anlamına gelen ワンワン(wan wan) katakana ile miyav anlamına gelen にゃん(Nyan) hiragana ile yazılıyor.

 

Yansıma Sözcüklerin Oluşumu

Aynı Sesin Tekrar Edilmesi

Genellikle bu sözcükler bir şeyin tekrar tekrar olmasına atıfta bulunur. 

彼女に出会ってうきうきしている。

(Kare wa kanojo ni deatte ukiuki shiteiru.)

Onunla buluştuğunda neşeli oluyor.

 

初恋の人にあいたくてうずうずしている。

(Hatsukoi no hito ni aitakute uzuuzu shiteiru.)

İlk aşkıyla tekrar karşılaşmak için can atıyor.

 

っ(+と) İle Biten Yansıma Sözcükler

Genellikle bir şeyin aniden bittiğini işaret ediyor. 

花瓶ががしゃっと床に飛び散った。

(Kabin ga gashatto yuka ni tobichitta.)

Vazo çatırt diye yere dağıldı.

 

り İle Biten Yansıma Sözcükler

Genellikle yavaş, planlanmış, ani ve kısa olmayan durumlarda kullanılıyor.

彼女は電車にうっかり傘を忘れてしまった。

(Kanojo wa densha ni ukkari kasa o wasureteshimatta.)

O trende dalgınlıkla şemsiyesini unutuverdi.

いまの政治にうんざりしています。

(Ima no seiji ni unzari shiteimasu.)

Günümüz siyasetinden bıktım.

 

Sonu ん İle Biten Yansıma Sözcükler 

Bir şey yankılanıyorsa veya çalıyorsa, genellikle ん(n) ile biter. Bir ses değil, bir varlığın durumunu tarif ediyorsa genellikle sürekli olan bir şey anlamına geliyordur.

雪で街はしんとしている。

(Yuki de machi wa shin to shiteiru.)

Kar ile sokak ölüm sessizliğine büründü.

Uzatma Harfleriyle (～, ー) Biten Yansıma Sözcükler

Bir devamlılık veya uzunluk anlamı verir. Bir şey oluyordur ve bu uzun süredir devam ediyordur.

 

じゃーじゃーと雨がふっている。

(Ja-ja-to ame ga futteiru.)

Şapır şapır (şiddetli) yağmur yağıyor.

 

北風が隙間からひゅーひゅー吹き込んだ。

(Kitakaze ga sukima kara hyu-hyu- fukikonda.)

Kuzey rüzgarı çatlaklardan fu fu diye (ıslık çalarak) içeri esiyordu. 

Dikkat! Her zaman bu anlama geliyor diye bir şart yok. Yani "っ" bitiyor diye illa ki hemen biten bir olayı anlatıyordur diyemeyiz.

Yansıma Sözcükler Nasıl Kullanılır?

Zarf Olarak  +と İle

レストランで、店員さんが客にぺこぺこと謝っていました。

(Resutoran de, teninsan ga kyaku ni pekopeko to ayamatteimashita.)

Restoranda, çalışan müşteriden defalarca eğilerek özür diledi.

Alıntı +と İle

みんなにアハハと笑われた。

(Min'na ni ahaha to warawareta.)

Herkesi, ahaha diye güldürdü.

Zarflarda +に İle

 

太陽が地面をからからにかわかした。

(Taiyou ga jimen o karakara ni kavakashita.)

Güneş yeryüzünü kavurup kuruttu.

Fiillerde +する Veya +やる İle

 

今日はちょっとふらふらする。

(Kyou va chotto furafura suru.)

Bugün biraz başım dönüyor.

Sıfatlarda +の İle

 

彼はくたくたの背広を着ていた。

(Kare va kutakuta no sebiro o kiteita.)

O solmuş takım elbise giyiyordu.

Koşaç+だ

 

財布はからからだ。

(Saifu va karakarada.)

Cüzdanım boş.

 

*Koşaç nedir? Ad cümlelerinde özne ile yüklemi birleştiren, yükleme güçlü ihtimal, olumluluk, olumsuzluk, süreklilik, kesinlik kavramları veren -dır / -dir eki veya değil kelimesi.

 

Peki Neden Yansıma Sözcük Kullanmalıyız?

Yansıma sözcükler, bahsedilen olayı hayal etmemizi kolaylaştıran, aklımızda canlandırabilmemizi sağlayan sözcüklerdir. Örneğin;

雨が激しく降っている。

(Ame ga hageshiku futteiru.)

Yağmur şiddetli yağıyor.

雨がザーザー降っている。

(Ame ga zāzā futteiru.)

Yağmur şapır şapır (sağanak) yağıyor.

 

Şapır şapır kelimesi aklınızda bir resim canlandırmadı mı? Aslında cümleyi pekiştiriyor da diyebiliriz. 

Bu arada bir cümlede çok fazla yansıma sözcük kullanmak çocukça görülüyormuş. Buna dikkat etmeyi de unutmayın. 

JLPT sınavında yansıma sözcükler oldukça fazla çıkıyor bu yüzden bu kelimelere çalışmayı ihmal etmeyin. Açıkçası yansıma sözcükleri Türkçe’ ye çevirmek oldukça zor. Özellikle kuş ve doğa sesleri gibi Türkçe' de karşılığı olamayan sözcüklerin çevirisi. Türkçe' de tüm kuşların çıkardığı sesler için "cik cik" desek de Japonca' da her kuş için ayrı bir yansıma sözcüğü kullanılıyor. Bunu da çevirmek oldukça zor oluyor. Sizde çeviri kısmına geçtiğinizde ne demek istediğimizi anlayacağınızı düşünüyorum.

 

Daha önce paylaşmış olduğumuz yansıma sözcükler ''Kiongo Kitaigo'' kitabı referans olarak kullanıldığımızdan dolayı şu ana kadar ki kısım ve bundan sonra paylaşacağımız yansıma sözcükler kiongo, kitaigo olacak. Kitap bittiğinde diğer kelimelere geçeceğiz.

 Merak ettiğinizi veya sormak istediklerinizi yorum kısmına bırakabilirsiniz. Herkese iyi çalışmalar dilerim.